Hz. Ömer (ra) 40. Müslüman mı?

Bugün birçok siyer kitabımızda ne yazık ki bu bilgiyi görmekteyiz: Birincil kaynağı İbn Hişâm’ın es-Sîre’sinde olan bu bilgi, eksik bir bilgidir. Malum olduğu üzere, Hz. Ömer (ra) Nübüvvetin 6. yılı Müslüman oldu. Eğer Hz. Ömer’in (ra) 40. Müslüman olduğunu kabul edersek, altı yıl boyunca Müslümanların sadece 39 kişi olduklarını söylemiş oluruz ki bu iddia ise söz konusu yıllarda pek çok sahâbînin Müslüman olduğu gerçeğini görmezlikten gelmemiz demektir.Daha da ötesi bugün yine bazı siyer kitaplarımızda aktarıldığı gibi sanki Efendimiz (sas) bir örgüt mantığı ile çalışmış, gizli saklı bir davet çalışması yapmıştır. Halbuki kaynaklarımızda zikredilen Mekke dönemine ait rivayetleri bütüncül bir okumaya tabi tutarsak görürüz ki Efendimiz (sas) hiçbir zaman gizli bir davet çalışması yürütmemiştir. Onun ilk yıllarda yaptığı özel davettir. Yani muhataplarını birer birer belirlemesidir. Özel davette kısmî bir gizlilik olsa da bu bir örgüt mantığı ile yürütülmemiştir. Bunun en büyük delili ilk günlerde başlayan sıkıntılar ve Mekke’nin tamamında tartışılan bu yeni mesajdır. Eğer gizli olsaydı ilk günlerde ailelerin baskıları, tehditleri ve işkenceleri olur muydu?

Efendimiz (sas), nübüvvetin ilk gününden itibaren özel bir davete başlamış çok geçmeden yiğitlerin yetiştirilmesi için bir potaya ihtiyaç duyulmuş, bunun üzerine Hz. Ömer’in (ra) anne tarafından akrabalarından yani dayısının oğlu sayılan Erkâm b. Ebi’l-Erkâm’ın evi bir pota olarak edinilmiş, tam 6 yıl burada davet çalışmaları yürütülmüştür.

Bu davet çalışmalarının neticesinde kazanılan insan sayısı 128’e varmıştır. Hz. Ömer (ra) ile birlikte sayı 129 olmuştur.İbnHişâm’ın naklettiği 40 sayısını ise şöyle anlamak mümkündür: O gün için Dâru’l-Erkâm’da bulunan sahâbî sayısı 39’du; Hz. Ömer (ra) ile birlikte bu sayı 40 oldu; dolayısı ile Hz. Ömer (ra) o gün Dâru’l-Erkâm’ın 40. talebesi; ama129. Müslümanıdır.

Kaynakça

Belâzürî, Ensabü’l-Eşraf, Daru’l-Fikir, Beyrut ts., V, 293.

İbn Esîr, Usdü’l-Ğâbe, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1424/2003, IV, 162.

İbnHişâm, es-Sîretü’n-Nebeviyye, Mek­tebetü’s-Safa, Kahire 1422/2001, I, 459.

İbnSa‘d, Kitâbü’t-Tabakâti’l-kebîr, I-XI, (thk. Ali Muhammed Ömer), Kahire 2001, III, 308.

Köksal, M. Âsım, “Hz. Ömer (ra) 40. Müslüman mı?” İslâm Mecmuası, sayı: 17, s. 41.

Yıldırım, Muhammed Emin, Nebevî Eğitim Modeli, Dârü’l-Erkâm, Siyer yay., 9. Baskı, İstanbul 2016, s. 65-68, 82-83.