İslâmiyet’i kabul etmeden önce ismi ‘Berre’ olan fakat Peygamber Efendimiz’in ‘Berre’ ismini manasında ki kusursuzluk nedeniyle ‘Zeyneb’ ile değiştirmesi nedeniyle dillerde Zeyneb bt. Cahş olarak anılmıştır. Künyesi ise; Ümmü’l-Hakem ya da Ümmü’l- Hikem’dir. Bu künye kendisine el-Hakem adındaki evladından dolayı verilmiştir.
Zeyneb bt. Cahş’ın annesinin ise Peygamber Efendimiz (sas) halalarından Ümeyme bt. Abdülmüttalib b. Haşim b. Abdulmenaf b. Kusay’ın kızı olduğu birçok kaynakta zikredilmektedir. Zeyneb’in babası Cahş, Esed b. Huzeymeoğulları’ndan, Cahş b. Reyâb’tır. Ayrıca Hz. Peygamber’in (sas) halası Ümeyme bt. Abdulmuttalib’in gelin olduğu Esed b. Huzeymeoğulları ailesinin Medine’ye hicret sırasında tamamının Müslüman olarak Mekke’yi terk etmiş olmaları da önemli bir ayrıntıdır.
Zeyneb bt. Cahş’ın kardeşleri; Ubeydullah b. Cahş, Abdullah b. Cahş, Ebû Ahmed b. Cahş, Hamne bt. Cahş ve Habibe bt. Cahş olmak üzere toplam beş tanedir.
İslâm ile müşerref oluşu
Zeyneb bt. Cahş’ın İslâm’ı ne zaman kabul ettiğiyle ilgili net bir bilgiye ulaşılmasa da kardeşleri Abdullah ve Ebû Ahmed’in nübüvvetin ilk yıllarında İslâm’ı kabul etmiş olmalarından yola çıkarak, onun da kardeşleriyle beraber Müslüman olduğunu varsayanlar bulunmaktadır. Ayrıca Hz. Peygamber’in (sas) İslâm’ı açık tebliğiyle beraber imanı kalbinde hissedip, çok önceden Müslüman olduğu bilgisi de kaynaklarda mevcuttur.
Peygamber Efendimiz’in İslâm’ı tebliğe başlamasıyla Müslümanların sayısı artarken buna parelel olarak Mekkeli müşriklerin Müslümanlara yaptıkları işkenceler de artıyordu. Bu durumda hicret için izin isteyen Müslümanlara Hz.Peygamber Medine’ye hicret için izin vermişti. Hicret izniyle beraber Zeyneb bt. Cahş, Esed b. Huzeymeoğullarından toplam 22 erkek, 7 kadın ile beraber Medine’ye hicret etmişlerdi. Zeyneb (r.anha) bu hicreti ile ilk Muhacirler arasında yer almaktaydı.