Menü
Damla Mıdış
Damla Mıdış
Mücâhid b. Cebr
Mayıs 6, 2024
Yazarın Tüm Yazıları

Ebü’l-Haccâc Mücâhid b. Cebr el-Mekkî el-Mahzumî, tâbiîn neslinin önde gelen müfessirlerindendir. Tâbiîn döneminde, sosyokültürel, dinî ve düşünsel yapıların meydana getirdiği değişikliklerin günümüze benzer olmasından dolayı tâbiîn dönemini bilmek önemlidir.
Mücâhid b. Cebr, hayatının büyük bir bölümünü Kur’ân’ın anlaşılması için yaptığı çalışmalara ayıran, İbn Abbas’ın ölümünden sonra Mekke tefsir ekolünün önemli bir öncüsü olarak onun yerine tefsir derslerini üstlenen Mücâhid b. Cebr, 642 yılında Hz. Ömer’in hilafeti döneminde Mekke’de dünyaya gelmiştir. Emevî halifesi 2. Yezid döneminde 82 yaşında secde hâlindeyken vefat etmiştir. Bu yüzdendir ki onun hayatı insanların dikkatini çekmiştir. Kur’ân’a dair ilk bilgilerini Kays’tan aldı. Kays ise onun sahibiydi. Sahabelerin ileri gelenleriyle bundan dolayı görüşme imkânı bulmuştur. 5000 tane rivayeti vardır.
Başta tefsir olmak üzere hadis ve fıkıh gibi alanlarda Abdullah b. Mes’ûd, Ali b. Tâlib, Sa’d b. Ebû Vakkâs, Ebû Hüreyre, Hz. Âişe, Abdullah b. Ömer, Abdullah b. Zübeyr’den faydalandı.
Abdullah b. Abbas’ın önünde Kur’ân’ı otuz defa hatmetti ve onunla Kur’ân’ı baştan sona kadar üç kere tefsir etti.
Kırâat-i seb’a imamlarından Ebû Ma’bed İbn Kesîr ile Ebû Amr b. A’lâ ondan kıraat alanında istifade ettiler.
Kur’ân’da bahsi geçen mekanları ve olayları araştırmıştır. Onların gerçekleştiği yerleri ziyaret etmiştir: Hârût ve Mârût olayını incelemek için Bâbil’e, Berhût kuyusunu görmek için Hadramut’a kadar gitti.
Tefsirde öncü olduğunu belirten değerli âlimlerimiz var, bunlar: Süfyân es-Sevrî, “Mücâhid’in geniş tefsir birikimine sahip, güvenilir bir müfessir olduğunu söyler”; Katâde b. Diâme, onu yaşadığı devirdeki insanlar arasında tefsiri en iyi bilen kişi diye zikreder. İmam Şâfiî ve Buhârî de onun tefsirine güvenmiş, kendisinden gelen görüş ve rivayetlere kitaplarında yer vermiştir. İbn Sa’d ve İbn Hibbân; Nevevî, Zehebî ve İbn Hacer el-Askalânî gibi şahsiyetler yorumlarını bildirmiştir.
Abdullah b. Abbas’tan öğrendiği tefsiri yazıya geçiren Mücâhid kendi öğrencilerine de aynı metodu uygulamış ve yaptığı tefsiri onlara yazdırmıştır. Mücâhid’e nispet edilen tefsirlerin öğrencileri tarafından yazıldığı düşünülmektedir. Kendisinden tefsir rivayet eden âlimlerin en meşhurları Abdullah b. Ebû Necîh, A’meş ve İbn Cüreyc’dir.
Mücâhid b. Cebr’in tefsirde metodu Kur’ân’ı Kur’ân’la ve ardından sünnetle tefsir etmek şeklindedir. Cahiliye şiirlerinden, esbâb-ı nuzülden, İsrâiliyattan çokça yararlanmıştır fakat bu durumdan dolayı çok eleştirilmiştir. Bunun yanında akla geniş yer vermiştir. Onun bunlara cevabı ise “Ben tefsire dair görüşlerimi Peygamber’in onlarca sahâbîsinden öğrendim.” diyerek cevap vermiştir.
Mücâhid b. Cebr’in ayetlerden fıkhî hükümler çıkardığı da görülmektedir. “Namaz kılındıktan sonra yeryüzüne dağılın ve Allah’ın lütfundan-nasibinizi- arayın. Allah’ı çok anın ki kurtuluşa eresiniz.” (el-Cum’a 62/10) mealindeki âyetten zeval vaktinden Cuma namazının bitişine kadar geçen sürede ticaret yapmanın ve çalışmanın meşru olmadığı sonucunu çıkarmıştır.
Bazen mecazî tefsir yaptığı da olmuştur. “Suçu onu kuşatırsa…” (Bakara 2/81) ifadesini “insanın işlediği günahlar birikir, kalbini karartır ve gittikçe kalbin her tarafını kaplar” şeklinde açıklamıştır. Bunlar gibi çeşitli hükümleri ve farklı alanlarda ilmî bilgisi vardır.
Hz. Ömer (ra) halifeliğinden Emevî halifesi 2. Yezid’e kadar uzun bir ömrü olmuştur. Bundan dolayı değerli bir yeri vardır. Hakkında çok bilgi yoktur ama bazı konularda öne çıkarak bizlere kadar ilmi ulaşmıştır. Allah ondan razı olsun.

0 0 Yorumlar
Puan
Bildir
guest

0 Yorum
Satır İçi Geri Bildirimler
Tüm yorumları görüntüle
DOSYA
Hissetmekten mi korkuyorum, yoksa unuttum mu?...
Mehmet Kaman
Dijital Teknolojinin Ahlâkı ve Toplumsal Çürüme Ü...
Sadi Özgül
Cami Mimarisinde Kaybettiğimiz Hikmetin Peşinde Ol...
Avni Çebi
Ait Olmadığımız Dünyalarda Çürümek...
Şule Beşinci
Psiko-Sosyal Açıdan Güvenin Yitimi...
Ferhat Kardaş
RÖPÖRTAJLAR
“Hakikat algısının aşınmasıyla çürüyen insan ve ...
Abdülaziz Tantik
“Reform edilmesi gereken bir şey varsa o da modern...
Recep Şentürk
Öz eleştiri, varlığımızı geleceğe taşıma konusunda...
Temel Hazıroğlu
“Gazze” demek şahitler diyarı demektir....
Muhammed Emin Yıldırım
“Şahitlik; her zaman ve zeminde hakkı söyleme, hak...
Şinasi Gündüz
SİRET-İ İNSAN
Savaşın Çocukları
Bahriye Kaman
Toplumun Kurucu Hücresi Olan Ailede Örneklik Vasfı...
Bahriye Kaman
Lider, Önder, Rehber!
Bahriye Kaman
Göçebe Ruhu
Bahriye Kaman
Nitelikler ve Roller
Bahriye Kaman
SİNEMA
Değişemeyen mi çürür, çürümek mi değişimdir?...
Abdülhamit Güler
Sinema Sanat Olmasaydı, Çoktan Bitmişti......
Abdülhamit Güler
Doğu Türkistan, Filistin ve Diğerleri: Sinemada Ek...
Abdülhamit Güler
Hiçbir Şey Eskisi Gibi Olmayacak. Ama!...
Abdülhamit Güler
Bu Film, Böyle Devam Edemez!
Abdülhamit Güler
GEZİ-YORUM
Bir Mabedler Şehridir Ankara
Mikail Çolak
Doğunun Tüm Yolları Erzurum'dan Geçer...
Mikail Çolak
Mağrur Bir Tarih Ribatı Gibi Dimdik Ayaktadır Kâşg...
Mikail Çolak
Prizren’de Osmanlı Evladı Olmak
Mikail Çolak
Vakur ve Mahzun Bir Efsanedir: Kudüs...
Mikail Çolak
SAHABİ BİYOGRAFİSİ
Dost Saliha Olandır
Rumeysa Döğer
Ya Hanzala Münafık Olmuş Olsaydı?...
Rumeysa Döğer
Leyla “A” dır
Rumeysa Döğer
Son Dokunuş Sahibi: Kusem b. Abbas
Rumeysa Döğer
F Tipi Dünya
Rumeysa Döğer
NEBEVİ VARİSLER
Yahya İbrahim Hasan Sinvar: Filistin Davasının Bir...
Selcan Çakar
Ubey b. Kâ'b: Allah’ın Seçtiği Muallim...
Damla Mıdış
Ümmü Seleme
Hayrunnisa Duran
Allame Muhammed Salih Damollam
İkra Nur Demir
Mücâhid b. Cebr
Damla Mıdış
Scroll Up
0
Düşüncelerinizi çok isterim, lütfen yorum yapın.x